Przemysław Czapliński , Zakład Antropologii Literatury IFP UAM
Ruchoma mapa. Przemiany polskiej wyobraźni
seminarium otwarte
Staromiejski Dom Kultury, Piwnica Largactil
 

Tegoroczne seminarium poświęcone zostanie polskiej wyobraźni w ruchu. Śladami i świadectwami tego ruchu są teksty literackie, które zostaną ułożone w plan podróży dookolnej, biegnącej od Rosji i Ukrainy, poprzez Czechy, Europę południową i Niemcy, aż do Skandynawii. Podróży towarzyszyć będzie podwójne założenie: pierwsze mówi, że poznawanie i przedstawianie kultur sąsiednich (rosyjskiej, czeskiej, niemieckiej, etc.) nigdy nie jest bezinteresowne, służy bowiem zarówno zaspokajaniu ciekawości, jak i kształtowaniu tożsamości własnej; drugie - że polska wyobraźnia zbiorowa, zasilana obrazami i narracjami czerpanymi z podróży, znajduje się w trakcie  przemiany. Polacy jeżdżą z inną mapą w głowach, innym zestawem pytań i zaciekawień, podwyższoną samoświadomością i bogatszym zestawem środków wyrazu. A stawką, która towarzyszy wszystkim podróżom, jest wymyślenie innego umiejscowienia Polski na mapie. Bo mapa także jest w ruchu.

 

► 18.03.2015, godz. 18.00

Literatura
M. Szczygieł, Gottland
Lektura do indywidualnej prezentacji: A. Kaczorowski, Praski elementarz
M. Kundera, Zachód porwany, albo tragedia Europy Środkowej + J. Andruchowycz, A. Stasiuk, Moja Europa
Lektura do indywidualnej prezentacji: polemika z tekstem Kundery (na łamach „Zeszytów Literackich”).

 

► 18.02.2015, godz. 18.00

Literatura
A. Stasiuk, Wschód + M. Szczerek, Przyjdzie Mordor i nas zje
Lektura do indywidualnej prezentacji: Mykoła Riabczuk, Na wschód od ogrodu Metternicha. W: Sny o Europie. Wybór i opracowanie Ola Hnatiuk. Wyd. Nemrod, Kraków 2005, s. 15-40.

Antoni Kroh, Sklep potrzeb kulturalnych
Lektura do indywidualnej prezentacji: A. Kroh, O Szwejku i o nas

 

 
Wszelkie materiały zamieszczane na tej stronie przeznaczone są wyłącznie dla uczestników seminariów Staromiejskiego Domu Kultury i udostępniane są dla celów dydaktycznych do użytku własnego (Dz.U. z 1994 r. Nr 24, poz. 83). Nie mogą być rozpowszechniane.

 

ARCHIWUM

 

 

 

► 21.01.2015, godz. 18.00
I. Rozwarstwianie Wschodu

Literatura
M. Wilk, Wilczy notes
Lektura do indywidualnej prezentacji: R. Kapuściński, Imperium
J. Hugo-Bader, Biała gorączka
Lektura do indywidualnej prezentacji: M. Wilk, Wołoka

 

   
  Przemysław Czapliński , Zakład Antropologii Literatury IFP UAM
Literatura jako laboratorium społeczeństwa
seminarium otwarte
Staromiejski Dom Kultury, Piwnica Largactil
Cykl zatytułowany "Literatura jako laboratorium społeczeństwa" poświęcony zostanie literaturze jako (nie)odpowiedzialnej instancji, która w trybie poważnym, choć niesystemowym wymyśla społeczeństwo. Literatura nie jest w tej kwestii niefrasobliwa, choć nie jest też metodyczna. Jej przywilej tkwi w przesadzie - w rozpoznawaniu problemów, które ogół lekceważy, we wzbudzaniu paniki, która nie ma mocnych uzasadnień, we wszczynaniu wojny, dla której nikt nie widzi powodu. Przesada literatury ma swoje uzasadnienie: nadając jakiemuś problemowi maksymalne natężenie dzieło literackie testuje zdolności zaradcze, jakimi dysponuje społeczeństwo. Nie chodzi przy tym o umiejętności praktyczne, lecz o sferę komunikacyjną – przede wszystkim o zdolność tworzenia więzi.
Wśród problemów podstawowych znajdą się: awaria jako ryzyko wkomponowane w funkcjonowanie społeczeństwa późnej nowoczesności, polska rodzina jako (popsute) laboratorium więzi, nie-ludzkie jako wyzwanie dla komunikacji, przemoc jako medium, śmieci jako czynnik wytwarzający nowe podziały.

 


► 8 maja, godz. 17.00
Nie-ludzkie

Literatura
KIgor Ostachowicz, Noc żywych Żydów
Janusz Rudnicki, Śmierć czeskiego psa

Lektury alternatywne
O. Tokarczuk, Prowadź swój pług przez kości umarłych
J. M. Coetzee, Życie i czasy Michaela K.

Tekst pomocniczy
P. Czapliński, Literatura i życie. Perspektywy biopoetyki. W zbiorze: Teoria - literatura - życie. Praktykowanie teorii w humanistyce współczesnej. Pod red. A. Legeżyńskiej i R. Nycza. IBL, Warszawa 2012, s. 63-93

Wszelkie materiały zamieszczane na tej stronie przeznaczone są wyłącznie dla uczestników seminariów Staromiejskiego Domu Kultury i udostępniane są dla celów dydaktycznych do użytku własnego
(Dz.U. z 1994 r. Nr 24, poz. 83). Nie mogą być rozpowszechniane.


seminarium otwarte
Lęk, strach, obrzydzenie.
Horror w literaturze nowoczesnej

- - - - - - - - - - - - - - - - - - - -

► 13.06.2013, godz. 17.00
Nowoczesność i horror


Joanna Bator, Ciemno, prawie noc
- Gazda G.: Gotycyzm i groza w kulturze, Łódź : Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, 2003

W.G. Sebald, Austerlitz
- Dariusz Czaja, Lekcje ciemności. Wołowiec 2009; tu rozdział: Anamneza i melancholia, s. 63-93.
- A. Lipszyc, Rewizja procesu Józefiny K. i inne lektury od zera. Warszawa 2011; tu rozdział VII: W.G. Sebald:
w noktoramie pamięci
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - -

► 16.05.2013, godz. 17.00

J.M. Coetzee, Życie i czasy Michaela K.
- Sarah Dove Heider, Bezczasowa ekstaza Michaela K
- Patrick Hayes, "Tu rządzi Joey". Mówienie prawdy w Życiu i czasach Michaela K

Odojewski, Zasypie wszystko, zawieje
- Inga Iwasiów, Kresy w twórczości Włodzimierza Odojewskiego. Próba feministyczna. Szczecin 1994.
- Magdalena Rembowska-Płuciennik, Poetyka i antropologia. Cykl podolski Włodzimierza Odojewskiego, Kraków 2004.
- Grzegorz Czerwiński, Po rozpadzie świata. O przestrzeni artystycznej w prozie Włodzimierza Odojewskiego, Gdańsk 2011.
- Wiesława Tomaszewska, Metafizyczne i religijne. Problem subtematu w dziele literackim na przykładzie prozy kresowej Włodzimierza Odojewskiego, Warszawa 2011.
- Odojewski i krytycy. Antologia tekstów, red. Stanisław Barć, Lublin 1999.

- - - - - - - - - - - - - - - - - - - -

► 18.04.2013, godz. 17.00

D. de Sade: 120 dni Sodomy
- Bogdan Banasiak, System Sade'a, albo teatralizacja fantazmatu. W tegoż: Integralna potworność. Markiz de Sade: filozofia libertynizmu, czyli konsekwencje "śmierci Boga". Łódź-Wrocław 2006, s. 416-437.
- Georges Bataille, Sade.. W tegoż: Literatura a zło. Kraków 1992, s. 82-101.
- Roland Barthes, Sade I oraz Sade II. W tegoż: Sade, Fourier, Loyola.
Warszawa 1996, ss. 17-43, 131-

Jakub Żulczyk: Instytut
- K. Irzykowski, Alchemia ciała (Zagadnienie okrucieństwa). W tegoż: Alchemia ciała i inne szkice oraz aforyzmy. Wrocław 1996, s. 81-98.
- M. Foucault, Panoptyzm. W tegoż: Nadzorować i karać. Warszawa 1993, s. 235-272.

 


► 04.04.2013, godz. 17.00
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - -
Beckett: Wypędzony, Koniec, Bez, Wyludniacz
- A. Libera, Kosmologia Becketta. W: S. Beckett, Pisma prozą. Czytelnik, Warszawa 1982, s. 102-188.
- Jakub Momro, Uporczywy ślad we wnętrzu ciszy. W tegoż: Literatura świadomości. Samuel Beckett – podmiot – negatywność. Kraków 2010, s. 224-264.

Stanisław Czycz: Ajol i Laor. WL, Kraków 1996 [dwa z trzech do wyboru: Al, Jol, Laor]
- Stanisław Czycz. Mistrz cierpienia. Red. Krzysztof Lisowski. Kraków 1997.
- Jacek Rozmus, W okolicach arkadii Stanisława Czycza. Kraków 2002.
- "Ha!art" 2001/2002, nr 9-10

 

► 07.03.2013, godz. 17.00
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - -
E.A. Poe: Pan Waldemar; Zagłada domu Usherów; Berenice, Serce oskarżycielem
Edgar Allan Poe. Klasyk grozy i perwersji – i nie tylko… Red. Edward Kasperski i Żaneta Nalewajk. Warszawa 2009 [tu zwłaszcza: Tomasz Mackiewicz, Zagadka czy tajemnica? s.175-189; Agnieszka Wnuk, Bez miłosierdzia i przebaczenia, s. 209-236; Edward Kasperski, Czy Poe był modernistą?, s. 305-336]
M. Saramonowicz: Siostra
Jolanta Brach-Czaina: Otwarcie. W tejże: Szczeliny istnienia. Kraków 1999, s. 22-54.
Michel Foucault: Historia seksualności. Warszaw 1995, zwłaszcza Tom drugi: Użytek z przyjemności (tu: Dietetyka, Ekonomika, Erotyka).
Bruno Bettelheim: Doniosłość rzutowania z wewnątrz na zewnątrz. Postacie i wydarzenia fantastyczne oraz Przeobrażenia. Baśniowa zła macocha. W tegoż: Cudowne i pożyteczne. O znaczeniach i wartości baśni. Warszawa 1985, t. I, s. 129-137, 138-150.